પ્રબોધિની એકાદશી – દેવઉઠી એકાદશી
પ્રબોધિની એકાદશી એ હિંદુ ધર્મમાં એક મહત્વપૂર્ણ તહેવાર છે. તે કાર્તિક મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશીને ઉજવવામાં આવે છે. આ એકાદશીને “હરિ પ્રબોધ” અથવા “દેવઉઠી એકાદશી” તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
પ્રબોધિની એકાદશીનું મહત્વ એ છે કે આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુ યોગ નિદ્રામાંથી જાગે છે. તેથી આ દિવસથી ચાતુર્માસનો અંત થાય છે અને માંગલિક કાર્યોની શરૂઆત થાય છે.
પ્રબોધિની એકાદશીના દિવસે, ભક્તો ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરે છે અને ઉપવાસ કરે છે. ઉપવાસનો અર્થ એ છે કે કોઈ પણ પ્રકારનો ભોજન અથવા પાણીનું સેવન ન કરવું. ઉપવાસના સમયે, ભક્તો ભગવાન વિષ્ણુના વિષયો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે અને તેમના મનમાં ભગવાન વિષ્ણુની ભક્તિ હોય છે.
પ્રબોધિની એકાદશીના દિવસે રાત્રે, ભક્તો જાગરણ કરે છે. જાગરણનો અર્થ એ છે કે રાત્રે જાગીને ભગવાન વિષ્ણુની ભજન અને ભક્તિ કરવી.
પ્રબોધિની એકાદશીના દિવસે, ભક્તો તુલસી વિવાહની પણ ઉજવણી કરે છે. તુલસી વિવાહ એ ભગવાન વિષ્ણુ અને તુલસીના લગ્નની ઉજવણી છે. તુલસીને ભગવાન વિષ્ણુની ભક્ત માનવામાં આવે છે.
પ્રબોધિની એકાદશી એ એક મહત્વપૂર્ણ તહેવાર છે જે હિંદુઓ માટે ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. આ દિવસે ભક્તો ભગવાન વિષ્ણુની ભક્તિ કરીને તેમના આશીર્વાદ મેળવવાનો પ્રયાસ કરે છે.
પ્રબોધિની એકાદશીની કથા નીચે મુજબ છે:
એક સમયે, કાશીમાં એક ગરીબ વૃદ્ધ દંપતી રહેતું હતું. તેમનું નામ હતું ધર્મદેવ અને ધર્મવતી. તેમને એક પુત્ર હતો, જેનું નામ હતું સત્યવ્રત. સત્યવ્રત ખૂબ જ ભક્ત હતો અને તે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવામાં ખુશી અનુભવતો હતો.
એક દિવસ, સત્યવ્રત ગંગા નદીના કિનારે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરી રહ્યો હતો. તે સમયે, એક ઋષિ આવ્યા અને તેમને કહ્યું કે, “હે બાળક, આજે દેવઉઠી એકાદશી છે. આ એકાદશીના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવાથી ખૂબ જ પુણ્ય મળે છે. તું આજે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરીને આ એકાદશીનું વ્રત કર.”
સત્યવ્રત ઋષિની વાત સાંભળીને ખૂબ જ ખુશ થયો અને તેણે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરીને આ એકાદશીનું વ્રત કર્યું. તેણે દિવસભર ઉપવાસ કર્યો અને રાત્રે ભગવાન વિષ્ણુની ભક્તિમાં લીન રહ્યો.
આગલા દિવસે, સૂર્યોદય થતાં જ, સત્યવ્રત ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવા માટે ઉઠ્યો. તેણે ભગવાન વિષ્ણુને ફૂલો, માળા, ફળો અને મીઠાઈઓ ચઢાવી અને તેમની ભક્તિમાં લીન થઈ ગયો.
તે સમયે, ભગવાન વિષ્ણુ પ્રગટ થયા અને તેમણે સત્યવ્રતને આશીર્વાદ આપ્યા. ભગવાન વિષ્ણુએ કહ્યું કે, “હે બાળક, તું ખૂબ જ ભક્તિશીલ છે. તારા વ્રતનું પરિણામ ખૂબ જ સારું થશે. તું ખૂબ જ સુખી અને સમૃદ્ધ બનશે.”
ભગવાન વિષ્ણુની આશીર્વાદથી સત્યવ્રત ખૂબ જ ખુશ થયો. તેણે ભગવાન વિષ્ણુનો આભાર માન્યો અને તેમની પૂજા કરતો રહ્યો.
આ રીતે, પ્રબોધિની એકાદશીના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવાથી ખૂબ જ પુણ્ય મળે છે.